04/05/2003 : êoDÇOvk ÝìwJ

lÛD× lçCßiÛ  rìÛ ÝìÜZ  Þ  lÛDØÛ ÚDÜZ     /        lÛD× lçCßiÛ Ùº  ÖDëC   éÆ ækt× lìvo

"!lÛD×lçCßiÛ ÙVéÆ ,oÞDìF ækDF ÖDV"éÆ    /       kßF ÝëC lÛCéO¿Ê ,lì¡ØVxÏW×kÞpv

?lÛD×lçCßiÛ ÙÂo íOwçêé¿ìe¤pF ßZ /PvC lFÞÈìÛ ¢ÃÛq PëDÇzÞpÇzêDVéZ

245 õe¿¤ ,ßÏ×Dz ³¾Dd

PvDìv Þ é¿wϾ lÛßìJ

´DØOVC DF íÎÞC éÆ PvC MÞD¿O× é¿wϾ DF PèV ÚA qC PvDìv êæpOwÊ

é¡ëlÛ C ¢ÎDZ í×Þk æpOwÊ éÆ íÎDd ok .koCkoDÆÞpv (concret)í¥i¡×

.lzDFí× íµCrOÛC Þ koV× êCéÎßÃ× ,íµDØOVC Þ êkp¾ ízDGzßhêCpF

.PwìÛ êC éeÎD¥× Þ qDìO×C bìç êDV  é¿wϾ Þ é¡ëlÛC ÞpØÏ ok

.oÞq êpìÊoDÇF éÛ ,PvC ´DÜÂC Þ ÍÓlOvC qC PGe¤

éF PvC oßGW× koCnÊí× íµDØOVC-ívDìv êæqoDG× æCo ok DJ éÆ íwÆ íÎÞ

.lÜÆ éVßN ¦i¡× êæ·×DV Èë íÛßÊpÊk í·ÂCÞ MDÛDÇ×C Þ ¢OìÎD·¾ íëAoDÆ

.PvC êp¡F pè¡ÛD×oA , æCßiÎk êæ·×DV ,ÚA íµDØOVC l·F ok ,é¿wϾ êæºlºk

lëDF ,kßh í¿wϾ æDÊlëk pF éìÇN DF ,ÙÎDv ívDìv êÞpìÛ Èë éÆ íÎDdok

Èë êCpF (pè¡ÛD×oA êßv éF) æCo ÚkßØìJ êCpF íÜzÞo êæ×DÛpF êCoCk

,ívDìv ÙÎDvDÛ êDçÞpìÛ DFCoD× ,ÈëoßòN TeF ÝëC ok) .lzDF ¦i¡× êæ·×DV

(.PwìÛ êoDÆ ,oÞq Þ oq ÚDÊlÜF

PvC oßGW× oClØOvDìv íÎÞ .koCk p²Û ,½lç ,æCo ÚDëDJ éF ½ßwÏì¾ Èë xJ

DèÛA kpF oDÆ Þ íÛDwÛC Ößϵ éF lëDF ÞC .lÜÆ ´Þpz kßh êæ·×DV íÜìµ PhDÜz qC

êCpF (íµDØOVC-íiëoDN)íÜìµ êCæDÊlëk ÝOzCk ,ætëÞéF .lçlF Co ÖqÓ yqoC

qC lÛCßNí× ,é·×DV Èë (íË¡ëlÛC-êkD¥OÂC) íiëoDN lzo êéÏdp× Ýìì·N

.lÜÆ êpìÊßÏV MDçDGOzC(qC êCæoDJ ÙÇOvk) qÞpF

íçCpØç Þ PÆoD¡× DF lëDF ÚoDGVC ,oß¡Æ Èë ok HvDÜ× êCéÛDh ÝOhDv éÆ CpZ

,êlìÎßN êDçÞpìÛ lzo ÝìØç Þ íçDÊA ÝìØç DF ,kßVß× D·ÂCÞ Ökp×ÝìØç

,ÚA íÛßÊpÊk Þ ! PwìÛ éÛDh MÔ× íëDWFDV ÚDÇ×C Co D× íÜ·ë .kpìÊ ÖDWÛC

.PvC ÝÇØ× Ml× qCok ok DèÜN ,"íµDØOVC íçDÊA"ætëßF

Ä®Ü× Þ kph DF éÆ í¡ÜìF íÜ·ë ,ÚCßiØç Þ ÙWwÜ× í¿wϾ lëk ÝOzCk D× p²ÜF

ÚkDO¾C "êÔF" êæìϵpF l×AoDÆ pçqkDJ DèÜN  ,æCßiÎk êæ·×DVéF PGwÛ  ,PvDVpFDJ

êÞpìÛ Èë  êCpF Þ ,ÖDµ o߬ éF kp¾ pç êCpF  ,"ÚD×pèÂ" Þ lëp× Þ ÖDÃ× Þ ÍD× íJ ok

ok Èëpz êÞpìÛ koß× ok £ß¥iF ,æoCrÊ ÝëC .lzDF í× ,£Dh oß®F ívDìv

¦iz éF ,D× lì×C Þ ,ÖCpOdC íϤC ÐìÎk  .lÜÆí× ClìJ êpO¡ìF PìØçC PìØÆDd

½ßwÏì¾ êkp× ,ÚkßF oClØOvDìv qC ¢ìF Þ ¢ìJ ,Co ÞC D× éÆPvC ÝëC íØNDh

,Epº ÚDèVok .PvC okDÛ íÏìh qÞp×C êDìÛk ok êC éÛßØÛ ÝìÜZ éÛD¿vDO× .ÙìÜìFí×

[1]! lÛßzí× ÈëkrÛ êoDWN êDçíèÊC éF ¢ìJ qC ¢ìF íNDFDiOÛC MD»ìÏGN

í¡×¯h íÜìFqDF êæºlºk éOvßìJ lëDF ,(ßËivDJ) ÙÎDvívDìv êÞpìÛ Èë

éOwF Þ íÜçm æDÊlëk éÆ PvC ÝzÞo .lzDF éOzCk Co kßh

êDçÞpìÛ êCpF íçDÊlëk ÝìÜZ ÝOzCk .kpFíØÛ íëDV éF æCo Ml× qCok ok

íÜ·ë ,PvC Èëpz PìØÆDd ok éÆ íëÞpìÛ Cpëq .PvC pOÛDvA PìØÆDd qC UoDh

oDÆÞpv Ökp× Þ é·×DV DF  ,lëAí× oDØz éF ÙÆDd æDËOvk qC êC æoDJ

(EßÆpv DF íOd) éÛßÊ o߬pç éF PvC oßGW× íëÞpìÛ ÝìÜZ .koCk ÙìÃOw×

kßVÞ ÚDÇ×C ,oß¡Æpçok éÇìNoߤok .lçlF íivDJ DèÛA êDç éOvCßh éF

oDÆ éÆ PvC  PìØÆDd qC UoDhívDìv êÞpìÛ Dèçk

.lÜvoíØÛ Mol éF Ùç æDÊ bìç éOGÎC Þ lÛoClÛ é·×DV MDì·ÂCÞ éF íÛClÜZ

éF Þ lÜzDF éOzClÛ Ùç Co Úlìvo Mol éF ½lç íOd DèÛA ÚCpGço lëDz Ô¤C)

(.lÜzDF ¸ÛDÂ kßh"ÚClëp×" pF íëCÞpÛD×p¾

.ÙìÛCkí× "oÓDv Ökp×-Clh"  ÖDÜF íÛßW·× Co ÚCpëC í×ÔvC êoßèØV Ùëso D×

.ÙìÜìFí× íÛlzDÛ Ðd Þ êCéëDJ Co (êoÓDv Ökp× Þ êoÓDvClh) Þk ÝëC ÝìF kD©N

qC ,ÚA oDÇÛC Þ ÝO¿Ê Ýiv DF .koCk íVoDh kßVÞ ,PvC íÜìµ íOì·ÂCÞ kD©N ÝëC

.PvCéO¾pÊ DJ êoÓDvClh íËOhDv êDçéëDJ qC ÚA êé¡ëo .kÞoíØÛ ÝìF

ÚßZ íÛD¡ëlÛCÈëoDN DF kßh ¢ÎDZ ok íØNDh ÚßZ íÛCpÇ¿ÜzÞo Pìþß×

kD©N ÝëC  "Úl×AÞo" ok pìhDN Þ "Úlz Àì®Î" TµDF lÛCßNí× DèÜN êkrëcDG¥×

êpìÊoDÇF DF ,kßVÞ ÖDØN DF ,D× éÆ Cpëq .PvC PGS× íwF kßh ÝëC éOGÎC Þ .kßz

.ÙìOwç ÀÎDi× PÛß¡h

æp×qÞo íÊlÛq ok éÛCoÓDvClh PìØÆDd éÆ íëDçDÜËÜN Þ ,íËÛDÊÞk ÝìØç ÐìÎk éF

"íÊlìÜNÙçok" oDZk Úlëlz í¿wϾ Þ ívDìv MÓßÃ× ,qÞp×C ÚCpëC ok ,koÞAí× lëlJ

Ýëk êæ¡ëo éF ÙÆÙÆ é¡ìN Cpëq .PvC PGS×oDìwF kßh êéFßÜF ÝëC éOGÎC .lÛCælëkpÊ

: lìvpJ êkrë cDG¥× qC íëßW¡ÛCk ,MDwÏV qC íÇë ok) !kßzí× ÈëkrÛ

(?? pNêCé¡ëo ÝëC qC ¢vpJ ,"? koßhí×êkok éZ éF Ýëk"

ÍDd ok ¸×CßV MDì¤ß¥h qC Co æp×qÞo êDèSeF ok í¿wϾ TdDG× kÞoÞ  DvDvC

ok íÎÞ ,éwÛCp¾ êæ·×DV koß× ok êC æoCrÊ ÝìÜZ .ÙìÛCkí× ½os íÛßÊpÊk

ÐìÎk kßh ÝëC Þ) .PvC Pvok Ô×DÆ éwÛCp¾ ÉorF EÔÃÛC (xJ Þ ¢ìJ)Úß×CpìJ

  .(Ùëqß×DìF Co éwÛCp¾ ÉorF EÔÃÛC jëoDN ,êÞDÇWÜÆÞ ,MnÎ DF D× éÆ PvC íFßh

éF .PvClìJDÛ ½os íÛßÊpÊk qClÛC Ù¡Z ,íFpº êDçoß¡Æ ok ,D× ÚCoÞk ok íÎÞ

éÆPvDèNl×,l×A ÓDF ok éÆ êCéÛßÊ éF ,PvDìv Þ é¿wϾ ÝìF lÛßìJ ,pËëkíNoDGµ

kDë" Ökp× éF  PìØÆDd ,"yqß×A" DèÎDv pRC ok ,íÜ·ë  .PvC ælz æoDJ Dë éOwwÊ

.lÜÜÆ ÚÞpìF kßhpv qC Ùç Co æCßiÎk êæ·×DV "ÍDìh Þ ECßh" éÆ "PvC ækCk

(!PvC ækßF ľß× Ùç íÏìh , CpìÊíÎÞ ÀÏOi×ÐëÓk éF , "yqß×A" ÝëC ok Þ)

kßÎA ÐÊ Co PvDìv EA ,ÍßJ Þ Mol ¸Ø¬ éÆ éÏòw× ÝëC DF éGÜV ÝëC éOGÎC

.koCk ÈëkrÛ êlÛßìJ PvC ækpÆ

êCpF êpìÊÙìØ¥N  PìdÔ¤ éÆ ÙëlÃO·× ,kßh í¿wϾ æDÊlëk éF éVßN DF ,D×

ÖCpOdC ,Ökp× ízßhêCpF æqoDG× ,ívDìv PìÎD·¾ éF éOGÎC .ÙëoClÛ Co ÚCpËëk

Þ) íÇëkrÛ éÆ lzDF ÐÇ¡× lëDGÛ ælÜÛCßh êCpF ,Dç éOzßÛ êÔFÓ qC Þ .ÙëoCnÊí×

lì×C éÆ ÙìëßÊí× ækpJíF íOd .lWÜwF ívDìv êDçÞpìÛ éF PGwÛ Co D× (êoÞk

lÛpìËF ÚCoëC ok kCqA oD¡OÛC êæqDVC D× êDèçDÊlëk éÆÝëC Úlëk éF Ùç íÛClÜZ

êkCqA yqoC éÆ ÙëoCk PvÞk ,ßÏ×Dz ÚßZ íÛDÊorF æCo êæ×CkC ok ,íÎÞ .ÙëoClÛ

.Ùìçk oCp pËëk rìZ pç qC pNÓDF Co ,PvÞC íçDÊA éF éOvßìJ kßh éÆ ,ÚDwÛC

.Ùìçkí× kßhoDÆ ,Ml× qCok ,í¿wϾ êæGÜV éF Co PìØçC ÍÞC êæVok xJ

éÛ Þ ,Dçé¡ëlÛC kpGÛ ok PÆpz Þ êpËÜzÞo  ,DV ÝëC ok ,D× ½lç íÜ·ë

.PvC Ökp× MCqoDG× íçlÛD×qDv

  êCpF (ælërÊpF êDèzÞo Dë) éÏìvÞ Þ ½lç éÆ íëDV ÚA qC Þ ,ÍDd ÝëC DF

ok ,kßh í¿wϾ êæDÊlëk qC íçDÊ ,lÛoCk ÌÜNDËÜN êlÛßìJ ÙçDF ÚA éF íFDìOvk

  ,DçækCk ÝëC éF éVßN DF ,íÜ·ë .kpÆ ÙìçCßhp²Û oDè±C ívDìv ÐñDw× koß×

  .ÙëoCnÊí× ÚDì×okDØz DF  ,Dëo Þ êoDÇÛDèÜJ ÚÞlF  Co kßh êDçéO¾Dë Þ MCkDÃOµC

  ,kßz pNÝzÞo é¿wϾ Þ PvDìv êßçD× ½ÔOhC koß× ok ,D× oß²Ü× éÆÝëC êCpF

: ÙìÛq í× í¥i¡× ÍDS×

ÚDGϬ cÔ¤C DF í¿wϾ ¢dD¾ MD¾ÔOhC ,íGçn×pìº ÚCpÇ¿ÜzÞo ÚCßܵ éF ,D×

êæ·×DV êqÞp×C ¯ëCpz ok íÜ·ë ,ívDìv p²Û qC íÎÞ .ÙëoCk ÚCpëC ok íÜëk

,lÜOwç Ùç íÛDdÞo éÆ,oßëlÆ Þ êlìG× Ð¨D¾ ÚßZ íÛCpÇ¿ÜzÞo éF Co kßh ,ÚCpëC

DF ,ÍDS× êCpF .íGçn×pìºpçD²F íÎÞ í¬Cp¾C "êDèKZ" éF DN ÙìÜìFí× pNÈëkrÛ

ÞC DF ívDìv p²Û qC éÆ ÙëlÃO·×  ,êpOwGz lèOW× lØe× êDèçDÊlëk éF éVßN

lèÛ ÚkpÊ Ökp× PëpSÆC êCo éF PvC p¨Dd ÞC D¥i¡×)  .ÙëoClÛ íÛClÜZ ½ÔOhC

.(kpënKF Co PìØÆDd qC Ýëk íëClV íOd Þ

Þ í¥iz" ÐñDw× ÚßZ lÜÛCßNí× íÛCpÇ¿ÜzÞo ÝìÜZ DF D× í¿wϾ MD¾ÔOhC

pìÊok êßv Þk éF DèÛA Þ D× ÝìF é¡ëlÛC kCqA TeF íÜ·ë .lÜëA EDwd éF "í¤ß¥h

éOGÎC Þ ,íÎÞ  ,Ùìçkí× Cp¾ yßÊ DèÛA Ýiv éF ÖCpOdC DF D×  .kkpÊí×pF TeF ok

  .ÙìçkíØÛ xÇaìç éF Co kßh "í¥iz" ÐñDw× koß× ok PÎDhk êæqDVC

(.lìÜÆ æDËÛ ívDìv ¢iF l×Aok ¢ìJ éF ,kCp¾C ÝëC ¸¨Cß× ÚlÛCßh êCpF)

ÝëpNéO¾p¡ìJ  ,í¿wϾ æDÊlëk qC íOd ,éÆ ÙìÜÆ æoDzC éÆ PvC Eßh DV ÝìØç ok

DN lìÜǾC íçDËÛ oßëlÆ Ýiv éF .lÛCÈëkrÛ D× éF oDìwF íÜëk ÚClÜØ¡ëlÛC

íÜì×q ÚDëCpÊÖDÆ D× ætëßF Þ ÚDëCpÊDìÛk Ùç DèÛA éÆ lëpënKF

.(DÜwëC íVÞph).lÛpìÊí× êlV Co (íëCpÊMnÎ)

Pvk éF "PdCo" Co kßh í¿wϾ MCkDÃOµC ÚßZ ,éÆ PvC ÝzÞo éOGÎC

Úlz EDW× Þ ¸ÛD lÛÞo .ÙëoCnÊíØÛ Þp¾ Pvk qC Ùç PdCo Co DèÛA ,ÙëCækoÞDìÛ

ÖkA "koßh æoCßèÊ qC" éÆ PwìÛ Ùç ÚDØëC .lëÞpF éG¡Çë éÆ PwìÛ YoDÂ

lÛCælz ФDd Ä®Ü× Þ ÍÓlOvC DF pÊC éÆ PvC í·ìG¬! lÜzDF ækCk

.lÛÞoí× ÍCßv pëq ÙçoCrFC ÝìØç õÏìvßF DèÜN

DØz qC í¿wϾ ¢ÜìF éF ¸VCo  ,DØz ÚkpÆoCßv êCpF ,íwÆDN êælÜÛCo DëA íÎÞ 

Þ l¥Ã× pv pF ľCßN qC xJ pÊC ,ÍDd ? DØz l¥Ã× éF ¸VCo Dë lÜÆí× ¢vpJ

DèÜN  ÓCÞ .pOèF éZ lìO¾Dë Ùç êkDÃOµC êDèìÇëkrÛ ÞC DF æCo ok Þ ,éëCpÆ PØìÂ

pËëlÇë ¢Ü×Þ MCkDÃOµC éF éÆlzDF lÛCßNí× ÝëC DØz Þ ÞC (íîÜ×) êæOvCßh

éÆíØëso  ! lÜÆíØÛ oCßv Co Ô× ,ÓßØ·× ÞC ,ÐìÎk ÝëC éF Pvok .lëoCnËF ÖCpOdC

.kßF lçCßiÛ oDÊlÛD× Þ oClëDJ lÜÆ PÎDhk Ùç kCp¾C í¥iz íÊlÛq Þ ¢Ü×ok íOd

lzDFí× íNlìõ-í¿wϾ ÍDèÛ ÝëC ívDvC êæ¡ëo éÆ ÙìÜÆí× lìÆDN ÝëCpFDÜF

.kpìÊí× Moߤ æDËëDV ÝëC qC rìÛ ÚCpËëk MCp²Û éF D× kDÃOÛC Dë ÖCpOdCÞ

¢iF ok íOd ,PwìÛ Ökp× MCqoDG× íçlÛD×qDv D× ½lç ,DVÝëC okÚßZ

.ÙëpËÛí× ÐñDw× éF æDËëDV ÝìØç qC Ùç íµDØOVC-ívDìv