04/05/2003 : êoDÇOvk ÝìwJ

! lël×Ayßh ÚDì×Dìh æpOwÊ éF

best viewed on full screen (1024*768), IE Version 5, with "medium" font

! êoÞDFkßh Þ    êqoÞkph   éF DØz ÝOiìËÛCpF êCpF íçDÊA pËÜÏN

           ! ÝìÛqDÛ éF¢Ç¡ìJ

ref :  http://www.payvand.com/calendar/

ref : http://www.nafisegallery.com/popup2.php?id=7

! ÙìÛrÛ  Ùº  pv  pF   «D¡Û q íëDJ   /    ÙìÛrÛ Ùç pF ÁD¿NC pF  Pvk  DN

   ! ÙìÛrÛÖk D× éÆl×k íwF fG¤ ÝìÆ / fG¤ Ök qC ¢ìJ ,ÙìÛqí×k Þ Ùërìh

! íÜì×q ÚDëCpÊÖDÆ kDOvC ,êoßJD¡ìÛ ÖDìhpص ÙìÇd

"! ÙëpGF Ökp× ÚDì×éF Co   é¿wϾ DN ÙìFDO¡F"

Denis Diderot, Portrait par L. M. Van Loo

CpÊækD× lÜØ¡ÛCk Þ ½ßwÏì¾ (1713-1784)"Þolëk íÛÞk "

xëoDJ oÞßÎ æqß× ok  Van Loo  êoDËÛæpèZ

!! lÜzDF ÚCrëpÊ "lëp×" ÝOzCk qC éÆ ÙëoCk í×CpÊ Co íÛCkDOvC DèÜN

! "êßËÜiv" éF éÛ ,Ùìçk êßÊ   "Ýiv"   éF

DçéÛCßV ÝëC ÝO¿Çz íëCpZ

éZÚA íiëoDN  PìvDwd éF D× íçDÊA ,æDËëDJ ÝëC íëDJpF êCé¡ëo HGv

,jëoDN êDÜèJ ok .PvC íÛßÜÆ lÜëCp¾ êoÞoDF éF D× lì×C Þ ,konÊí× ÚCpëC ok

Co DèO¤p¾ ÝëC ,ÚDëDJ ok ,íÎÞ ,lÛCéO¾pÊ oCp í®ëCpz ÝìÜZ ok rìÛ pÊk êDèOÏ×

(.kpÆ æoDzC ÚCßNí× 18 ælv ok éwÛCp¾ ÉorF EÔÃÛC éF ætëßF) .lÛCækCk Pvk qC

éÆÚA qC¢ìJ ,éO¾o¢ìJ êDçoß¡Æ ´D¨ÞC ok íÛßÊpÊk éF íÛClÜZ lì×C D×

ÝìÜZ Úlëk Dë) ÙëoClÛ ,lÛßz éÜëkDèÛ DìÛk êælÛD×xJ êæoDJ ok ½os êDèìÛßÊpÊk

PvC ¢zßV ok ÚCpëC êé·×DV êD¾os íÎÞ .(PvC UoDh D× ÚCßN qC êqClÛCÙ¡Z

.(1)lÛkpÊí× ÙçCp¾ æqDN ³¾Dd Þ ÖDìh ÚßZ íÛDÊorF ÚDÜiv Åok íÜìµ ¯ëCpz Þ

ok éÆ íÎDd ok ,lÛoCk DV PìØÆDd oÓDvClh kDèÛ ok ÚCpëC ok ÚClÛq êDçéÏì×

DèÛA êé¡ëlÛC ÚÞok ,Ökp× pO¡ìF êCpF ,DçéÏì× ÝëC ,ÚDèV éO¾o¢ìJ êæoDJ

´ßÛ qC pNÚDvA íwF íÛÞpìF êéÏì× ÝOwÇz éÆ PvC ÝzÞo Þ .lÛCælz "êqDvDV"

! PvC ÚA íÛÞok

: PwìÛ æqDN bìç D× ¢vpJ Þ ,PvC éO¾pÊ ÚDV íÜì×q ÅDh Þ EA ÝëC qC D× êé¡ëo

.PwìÛ íçCo Þ êÞo bìç ÚDèVéF ÖCéF ÝëC rÆ     /    -? ÙFDNpF êÞo MDFCph æCo q CpZ

! PwìÛ íçDÜÊ ÝëC qC pìº D× P·ëpz ok éÆ  /   ÝÆ íçCßh éZ pç Þ oCqA íJ ok yDG×

98 ée¿¤ ,ßÏ×Dz ³¾Dd

ÚDÜiv éÛßÊ ÝëC qC ÚßZ Þ ,PvD× ÝìëA íÂÔhC êéëDJ ÌÜwÛCpÊ Ýiv ÝëC

: éÆ ÙìÜÆ yß×Cp¾ ÙìÛCßNíØÛ ,ÙëCéO¾pÊpF ÚDV Þ Ík ÖDÆ

lÛoßiF ÚCpËëk Þ ÙëoDÇF D×   /  Ùëkoßh D× Þ lÜOzCk ÚCpËëk

,DèëoÞCl¡ìJ Þ DçoÞDF ÚkÞkq DF Þ ,í·ØVkph Þ íçDÊA êéëDJ pF xëkpJ ÝëC éÆ lzDF

.kpìÊ DJ íiëoDN êDèìOvDÆ pF íÊpìZ Þ

,ÚCpëC Ökp× Þ ,lÛpìÊæpèF ÈFDF Þ ÚDìÆkr× qC íÛDèV ÚClÜ×kph éÆ PvC Àìd

! lÜzDF æpèFíF ÚA qC ,lÛCælz éO¡Æ æCo ÝëC ok oCrçoCrç ÚDzkClVC éÆ

  êkDz Þ Áßz ,éwÛCp¾ ok íÊlÛq ,kßh æDËëDV íËÛDËë éF íçDÊA DF

! lÜÆí× kßiìF kßh qC Co D×ÚDÛCßV éF kßh rìZDÛ êDçéOhß×A ÚlÛDvo

: xǵ pF Pvok ! ÙìOwìÛ kßh pǾ éF éÆ p¬Dh ÝëC éF éÛ Ùè× ÝëC

!ÙìÜìFíØÛ ÚCpËëk íÛCp×DÆ qC ClV Co kßh íëCÞp×DÆ éÆ HGv ÝëC éF

ælÛpJ Þ Phok

êDçkClho éF éÆ PwìÛ é×DÛqÞo .PvC EDOÆ PvDØz éÊDzDØN DV ÝëC ok éZ ÚA

(2) .lÜÜìF lÛrÊ ÚD×q PznÊ qC pOØÆ éÆ lzDF : kqCkpKF éÛCqÞo

  ,Ößv êæoCrç Þ ßÛ êælv EDOÆíÎÞ .PvC (Phok EßZ) nºDÆ qC EDOÆqÞp×C

: lÛD×í× Phok kßh éF pO¡ìF

.pÊlÇë DF (hypertexte) "íÜO×Cp¾" lÛßìJ ok...lÜZ êDèÊpF Þ gDz DF

! lÜçk P·ìG¬ ÚDOhok éF lzo ÍDW× êqDW× ÚDOhok éÆ lëDz

ÙÇOvkÞ lÛD× ælÛpJ éF ,qÞp×C qC ¢ìF ,Ùç 21 êælv ÚDwÛC éÆPvC ÝëC pF D× lì×C

Þ ÉpF qC íFDì×DÆÞ éOhDÜzDÛ êDèÜì×qpv éF éÛCkCqA ûqCÞpJ êæqDVC kßh êé¡ëlÛC éF

.lçlF Co P·ìG¬ ÚßÊDÛßÊ êDçæßì× Þ DèÏÊ oDF Þ êßF

DN l¡aF kßh Co DèÛA êær× ,lÜÇÛ CÞpJ lëAí× ßÛ Þ æqDN éZÚA êßwF êoDKwço qC

.lÜÆ pNéÛDçDÊA éZ pç í¡ÜërÊ

.lìëAkÞp¾ ÚA êÞoéF lìÛCßNí× ,ÚßËÏìÛ êæhDzpçêÞo éØÆk Úkp¡¾ DF

.lëpKF êpËëk éF Phok ÝëC qC Þ  ,éhDz ÚAéF éhDz ÝëC qC íOdCpF

! PvC íÛkp× ælÛpJ éÆ CpZ ,ÙëoDKv kDë éF Co qCÞpJ ,ÍDd ÝëC DF

Co íwìÏËÛC Þ êßwÛCp¾ ívoD¾ ,Phok 3 ,êrìZDÛ êæØç DF ,D× xëkpJ ÍDd

  .lÛCéO¾pÊÞpìÛ ÚDìÜì¡ìJ pÜçÞ ¢ÛCkqC éÆíÛDOhok .PvCækCk DV kßhok

: éÆ lÜÜÆ krzßÊ DN lÛqCkpJí× êpËÜzÞo éF kßh íÛD¡¾CoßÛ DF

(Þpwh p¤DÛ)        Co êp¾ßÏìÛ gpZ koÞApëq éF  /  kpìËF ¢ÛCk oDF pÊ ßN Phok

! Ùëßzí× Pw× íëCoCßÊ  ECpz pç qC Þ ÙìëßFí× íÏÊ pç qC ,oCrÏÊ ÝëC ok

! ECpz æDÊkCq éÛ ! PvDØz Þ D× ÚlzPw× Ùè×

,kßh rìZDÛ êé¡ëlÛC Þ ,í·ØV kph rWF êoDì·× ,êoÞCk¢ìJ Þ oÞDF bìç íF

.ÙëoClÛ íëCÞpJ Þ DFC bìç ÚDOhok ÝëC ¢ëCpìJ qC HGvÝëlF .ÙëoClÛ

.lìzDF Dç¢ëÞo ÝìwJCÞ lçDz DN lìÛrF pv D× éF íçDËèÊ ÝëCpFDÜF

(.PvCéOwF ¢ÃÛ oDÆkßh êCéÛßÊ éF ÉpFpç êÞo êoDÇOvk ÝìwJ jëoDN)

íÎÞ .lìÜÆ ´Þpz lìÛCßNí× lìzDF ÐëD× éÆ êCéhDz pç qC éÆ PvC ÝzÞo

lìFDëí× DèÛA ok éZ ÚA Þ ,Phok ÝëC êDçéhDz éF PGwÛ pO¡ìF íçDÊA êCpF

.ÙìÜÆí× kDèÜ¡ìJ Co "ÝOvo ÅDh qC" êæhDz D×

? kCk PwëC ÚD×p¾ ælÛq Phok lzo éF kßzí× pË×

! oClìF olÜÏÂ Þ PvC qCok Hz

(1)

íËOwÇzoÞ pËëk íëßv qC Þ .lÜÆí× kClìF é¡ëlÛC êkCqA kßGÛ ,qÞp×C ÚCpëC ok

éF éÛßØÛ êCpF) .lÛDëDØÛí× Co kßh pO¡ìF qÞo pç oÓDvClh æDËOvk

ÚDÛCßV íÜì¡ÛÚDFDìh êælëlJ koß× ok DÜwëC íVÞph

(.lëpËÜF ÚCpOhk êqßvkßh ælëlJ qC êpè¡Øç é×DÛqÞo yoCrÊÞ

íçCo Ökp× DN lÜzDF éÛCqoÞkph íëDÜF êrëoéëDJ êé¡ëlÛC ok éÆ PvC ÚDËOiìçp¾ pF

íiëoDN Pvk Þ lÜëDØìKF ,kßh íÛD×kDz Þ êqÞpèF êCpF,ælìWÜv Þ rì×APØÎDw×

.lÜÜÆ ÅDJ ÖßF Þ qp× ÝëC qC Co ÚD¡ëlÛCæpìN

Pvok Co kßh P¡ËÛC éÆ PvC í¾DÆ .PwìÛ êpËÜzÞo qC pNl×AoDÆ êCéeÏvC bìç

ok Co ÍkæDìv ÚD¡ëlÛC ÈëoDN "ÍDÂ Þ kCk" oD¡¾ íØÆ DF éÆ ÙëoCnËF íëDV ÚA pF

! íçDÊAÞ yqß×A : koÞAí×

(2)

,PvDèÛA ÚkßF DëßJ Þ ælÛq ÚCßN éÆ ,DèFDOÆ éF PGwÛ ,ÚDOhok ÝëC êpNpF qC

Þ ¢ëCpìJ ,DçéhDz ÝOzCkæDËÛ D¾ßÇz Þ ECkDz êCpF íO¤p¾ bìç qC Þ ÙëkDz

.kpÆ ÙìçCßiÛ íçDNßÆ , DèÊpF  Þ  DçéhDz ÈNÈN ¢ëCpëÞ

oDF ÝëlÜZ ,konÊí× xëkpJ ÝëC PzDÆ qC éÆ ,ÍDvÈë Ml× ÝëC ok

êCælëlJ ÝìÜZ Ùç qDF éÆ ÙëoCk lì×C Þ !ÙëCækßF pNßÏV DçkClho qC D× éÆ PvCælz

¢ëCpìJ Þ ¢çÞtJ Þ íëßËOvCo D× éÆ CpZ ,PwìÛ oÞAíO¿Ëz ÚClÜZ éZ pÊC ,lçk go

éF íÛßÇvßÎpF EDiOÛCqDF : ÍDS× êCpF .ÙëoCkí× í×CpÊ Co kßh ypËÛ

.D× oDOzßÛ qC xJ DèçD× ,DìÎDOëC êpëqÞPwiÛ