l×Aok¢ìJ

"ЬDFÞÄd" DF "ÁÔhC" lÛßìJ

"ÁÔhC" êéÛCqoÞkph êí¾DÇzqDF

ÁÔhC êDçéëDJ ok êpËÛ½os íËOwëDF

êpFCpF Þ êkCqA êqDwØç "P·ìG¬ êéÏìvßF 18 ælv ÚDëDJ (uDÜzDÛ)   êéÎßÃ× Þk í·ìG¬ êDçéëDJ kDØÛ : p¡F ÁßÃd éì×ÔµC ÝëqDºA ,LZ Pvk ok êpFCpF (¢ëDçkDØÛ) ÍßÂDz Þ DìÛßÊ DF æÔÆ) "íFÔÃÛC æÔÆ" DF êkCqA .(ÚDì×Þo íÊkpF qC ÚDÊlzkCqA : P·ìG¬ êßÛDFClh æDËÛ pëq ylÜFpØÆ ,ÚDOwJ ÝëlÜZ DF Ý×Ck Þ ,"íÛCÞCp¾ "êDèhDz qC í·ìG¬ êDèçD× éF  éOvCoA ÞC (zodiaque êlìzoßh)   : êDçæsCÞ íËÜv êßÇv êÞo pF ,êokCpF ,êpFCpF ,êkCqA ,Ýèì×" "íËOznÊ kßh qC Þ PìÛDwÛC   xëoDJ ok Carnavalet æqß× "Úlì¡ëlÛC êækD×" EDOÆ qC ækoÞA   "ÚkßF æDÜÊ"ÝìËØèv MDFp¨ íÊlÜÎDF éF êCæoDËÛC êDçpÜç ,ÚCpëC ok Dè¡ÛCk Þ ÌÜçp¾ ,ælëlJ ÝëC êDçl×DìJ í×DØN Þ ! lÛCæl¡Û oDÇzA qßÜç

qC onÊ Þ ,(concepts) Dçé¡ëlÛC ÝO¾DÇz Þ ÚkpÆßÊqDF êCpF oßhok êDçæsCÞ kßGÛ

.lzDFí× oß¡Æ Èë êíÊlÛD×xJ êDçéÛD¡Û ÝëpOèF qC ,DçDÜËÜN

Co kßh P¡h lëDF PwiÛ éÆ lÛD×í× Co íëDÜF qoÞkph ,(state) íëDOvC ÝìÜZ ok

ok êDçP¡h éÆ CpZ .koÞA PvlF Co oCßëk ÚkoÞA ÓDF ÚCßN xKv DN kqDwF

.lÜzDFí× oCßOvCDÛ Þ Pwv (yoß¡Æ ÚDFq ok "ÚCÞo" êDçæsCÞ) ÞC upOvk

ælÜëAok ÚCpëC ok íË¡ëlÛC qÞp×C lÛÞo DF éÆ) ÌÜwÛCpÊ êDçæsCÞ ÝëC qC íÇë

,ívoDJ éF ÚA êéÛDÜìFÅqDÛ ÚCkpÊpF Þ ,"ÈìNC" (lëkpÊ lçCßh rìÛ pOËÜwÛCpÊ

.lzDFí×

ÚßZ) êCéëDJ Þ êlìÏÆ êDçæsCÞ qC êCæoDJ íëßÊqDF qC xJ ,oDOzßÛ ÝëC ok

ÝzÞo DN ÙëqCkpJí× "ÈìNC" êæsCÞ ÝO¾DÇz éF ("êlFÞíÇìÛ" Dë "ЬDFÞÄd"

.PvClV (morale) "ÁÔhC" êæsCÞ qC pwÇë ÚA (êpFoDÆéF) êæpOwÊ CpZ éÆ kßz

íivDJ France Culture êßëkCo qC "qßÎÞk" kDOvC ,1980 ÍDv ,uok ¢iJ

pÊlÇë qC Co æsCÞ Þk ÝëC éZ ÚA êæoDF ok ,Ý× êéÎDv ÝëlÜZ ¢vpJ ÝëC éF éÛDÛDV

.kCk ,kqDví× ClV

rìÜGëÓ ,MCpÃv ÚßZ íÛCqoÞkph ypËÛ êéëÞCq éF éÆ ,kDOvCÉorF ÝëC ÚDØO¿Ê

êCæsCÞ ÝO¾Dë ok Co D× ,kqCkpJí× (éaìÛ ÞC qC xJ Þ) CqßÜìKvC ætëßF Þ ,MoDÆk

.lÛDvoí× êoDë (lzDFí× "shâyast" "PwëDz" D× kDèÜ¡ìJ) ívoDJ ok ÌÜwØç

Þ ,(laic State) "ÝëkDÛ êDOvC" Èë ok éÆ lçkí× ÚD¡Û D× éF pNÓDF ÚA qCÞ

(criteria) íëDçéWÜv éZ,"íÜëk íÂÔhC êDçoßOvk "Úlz ÌÛpØÆ

.lÛkpÊ "ÁÔhC"Ýì¡ÛDV lëDF

"ЬDFÞÄd" DF "ÁÔhC" lÛßìJ

(ÝìëDJ éF ÓDF qC) êoßOvk êoDOhDv ,ÁÔhC ,(éÛDëCpÊPÜv) ÝëßÛ¢ìJ PzCkpF ok

ÝëC ok .lÛCéOzCk Co ÚA ÚkßØÛDJpF ÚCßN (ÚCpG×DìJ) "ÚCpOèF D× qC" DèÜN éÆ lzDFí×

,ÚD×kp× íÊlÛq ÝëßÛ êDçDÜËÜN éF jvDJ ÝO¾Dë ÚCßN éÆ lÛC ÚCpOè× DèÜN EßZoDZ

CoCk Co ,PvCælÛD× DVpF ÚDìÜì¡ìJ qC éZÚA (pìw¿N) PzCkpF æCo qC pO¡ìF

  ,"(Mal) ЬDF Þ (Bien) Äd" , êDèO¿V íÛDØO¿Ê ÝìÜZ ok .lÜzDFí×

"ækqjë" Þ DOwëC éÆ "pzÞpìh" ,"pÇÜ× Þ ½Þp·×" ,"Öߥ·× Þ (evil) íÛD®ìz"

.lÛßzí× éO¾pÊ oDÆ éF  ,lÜzDFí×

ÝëC .koCk íÇëkrÛ êDçlÛßìJ æpìZ êDçÝëk DF íçDÊlëk ÝìÜZ éÆ PvC ÝzÞo

"¢NAÞEA" ÚßZ Co DçP¿V ÝëC éÆ CpZ ,lzDFí× (¢ëlÛCÄÏ®×) "CpÊEDÛ" æDÊlëk

Dë êlìKv" ÚkoÞA ÚDì× éF).koDËÛCí× ,é¡ìØç êCpF Co êoDÊqDvDÛ ÝëC Þ ,oDÊqDvDÛ

éZ pÊC ,¢ìJ êlÜZ êé·ØV qDØÛ ok êkrëcDG¥× êßv qC "PvD× ÌÛo íçDìv

(.kßF "EDÛ êêoßVDÛ" ÝëC íëßÊqDF êCpF ízÔN ,kßF éÛDìzDÛ xF íÎDS×

í¾pËz êÞoxJ ("koClÛ kßVÞ pz") MCpÃv êéO¿Ê pFCpF ok æDÊlëk ÝëC éZ pÊC

(ÚDìÆkr× ÚßZ) koß× lÜZ rV éF ,(éOìÛol×) ÝëßÛ êéÛD×q DN ,lëAí× EDwd éF

.kßF "ÚCpOè×" rëÞDOvk ÝëpOèF ÚDèV ok CpZ-Þ-ÚßZíF êíÊpìZ ok

"ÁÔhC" êéÛCqoÞkph êí¾DÇzqDF

êéÛCqoÞkph êí¾DÇzqDF íJ ok ,PÛDÆÐñßÛD×C ,íÛDØÎA pËÜzÞo ½ßwÏì¾ ÉorF

: éÆ kßzí× ækpØz "íÂÔhC" êCæoCrÊ DèÜN ,PÛDÆ æDÊlëk qC .l×A pF "ÁÔhC"

.lzDF éOzCk Co (íÎßØzÚDèV) Úlz pìÊ(éØç)Cp¾ ÚCßN (1

.kpÆ êoCrFC êoCkpFæpèF ÚA qC ÚCßOÛ (2

.koCnËF æoCrÊ ÚAêælÜëßÊêDWF Co kßh lÛCßOF ,DìÛk êDV pç ok ,êkp¾ pç (3

: Ùëßzí× pOÜzÞo ,Yvon Quiniou ,æDËØç ½ßwÏì¾ qC íÎDS× ßNpJ ok

: Cpëq ,koClÛ Co ÓDF (condition) íËOwFqDF 3 qC Èëbìç êoCkéëD×pv í¡ÆæpèF

(! lÛkpÊ oCkéëD×pv lÜÛCßNíØÛ Ökp× í×DØN) lzDF pìÊCp¾ lÛCßNíØÛ (1

.lÜÆí× êoCrFC êækD¿OvC pìËFkr× qC (2

,êoCkéëD×pv oDÆÞqDv éF PGwÛ íçDÊA qC xJ ,(êpìËFkr×) í¡ÇOØdq bìç (3

êoCkéëD×pv ÖDÇdC íÜ·ë .kÞoíØÛ êoCkéëD×pv í¡ÆæpèF oDF pëq éF kßh Ðì× éF

.lÛßz ÚDìF  æDÊA ÚD¡ÇOØdq ÚDçk qC lÜÛCßNíØÛ

PvC í·ìG¬ ,lÜOwç ¦i¡× Þ kpW× (íµDØOVC oDO¾o ÅÔ×) íµDØOVC êDèzqoC

éÆíÎDd ok .lÛßz íÛßÊpÊk oDZk é·×DV P¾p¡ìJ Þ ÚD×q PznÊ DF éÆ

.lÛoCk ÚkßF pìÊCp¾ êDµkC ÙÇOvk ,Þ lÜOwç íµCrOÛC íÂÔhC êDèzqoC

.lÛoCk (í¤ß¥h)í¥iz êéGÜV pO¡ìF qÞp×C MDìÂÔhC ,ÝëßÛ ÚDèV ok

,kßh êoÞCk¢ìJ oDF éF lëDF Ùì×DÛí× "íÂÔhC PÏ쩾" D× éZÚA éF PGwÛ êoÞCk ok

éÛD¾DÇzß× ívopF koß× Co ÚA Þ ÙìÜÆ koßhpF éÛDçDÊA ,DèNkDµ Þ DèOÜv "koÞDOvk"

: éÆ ÙëpìÊ p²Û ok ÍDS× êCpF .Ùìçk oCpÂ

".PwìÛ íOvk ÚA ok Co P·ìG¬ Þ PvC MkDµ kßÎß× Dìd Þ Öpz"

: éÆ ÙëoDKv p¬Dh éF Co íØël ÐSØÎCEp¨ ÝëC Dë

".lçkí× D× MCkDµ Þ DçoDÆ éF oDÊqÞo PznÊ éÆ íëDÜ·× rV PwìÛ êrìZ PÏ쩾"

(192 ée¿¤)

í¿ëp·N éF ÚkpÆ ælÜwF éÛ ,lzDFí× kph êéëDJ pFí¿ëp·N ÚkCk ,DVÝëC ok D× yÔN

.PvC "ækDO¾CDV" ,ækqkClGOvC Þ ækDO¾CxJ êCé·×DV ok ætëÞ éF ,é·×DV ok éÆ

ÁÔhC êDçéëDJ ok êpËÛ½os íËOwëDF

bìç ok íÎÞ .PvC ÉpOv Þ ÝìËØèv oDìwF êoDÆ ÁÔhC íÜìµ êDçéëDJ ¢çÞtJ

ÝëC DF íëÞookÞo ´DØOVC P¾p¡ìJ .kq oÞk Co ÚA Dë ,PznÊok ÚA qC ÚCßNíØÛ DV

.lz lçCßh ÞpFÞo DÜËÜN ÝëC DF kÞq Dë pëk êCé·×DV pç Þ kpÆ lçCßh rëpÊDÛ Co éÏòw×

(ÝëpOØÆ) qC êÞpìJ ÚÞlF ¸ØV Èë ok íÊlÛq éÆ PvC ÝzÞo ,pËëk êßv qC

Þ) lÛqDví× DJpF Co (íµDØOVC) lÛßìJ ÝëC (êoDWÜç) EßZoDZ éÆ íëDçælµDÂ

éÆ PvDV ÝëC ok .lzDFí× ÐÇ¡× (lÜzDFí× Ùç é·×DV ÚA PëpSÆC ypënJ koß×

MDìÂÔhC (DF íËOvßìJ ok Þ) éëDJ pF .lëAí× ÚDì× éF (íÛDÛßë) "ÈìNC" êæsCÞ êDJ

´DØOVC ok oDO¾o êCpF éÛClÜ×kphêDçéëDJ íëDJpF ÚA êæpOwÊ , êkp¾ ÐëD©¾ Þ

êoßòN  Co ÚA ÚDÊorFqC êCæoDJ .lzDFí× (í·ØV íÊlÛq EßZoDZ)

.lÜ×DÛí× ("lF Þ Eßh") æpvDÛ qC æpv ÚkpÆClV êCpF (rationnelle) éÛCqoÞkph

PvC pNßÇÛ ,kqCkpJí× ("ЬDFÞÄd" éF éÛ Þ) "lFÞÈìÛ" éF "ÈìNC" éÆ íëDVÚA qC

.ÙëpF oDÆ éF ÚA êCpF ÁÔhC qC éOvoCÞ êCæsCÞ éÆ

: PvßÇìÛ ßv Þk qC (shâyast lìÛCßh éF) "PwëDz" êæsCÞ

oDÆ éF ,PvC ækßF ælëlÜwJ Þ CÞo éZÚA êCpF ,íO¡Noq Ýëk ok ,êßÏèJ ÚDFq ok (1

" ÈìNC" íÛDÛßë êæsCÞ "ÚD×Ck éF Pvk" DJÞoC ok éÆ éÛßÊ ÚDØç) PvC éO¾oí×

(lÛlz

êéëDJ êælÜçkÚD¡Û ,koCk "PwëDF" êéGÜV pO¡ìF éÆ "ÁÔhC" pFCpF ok (2

.lzDFí× íÊlÛq qC æl×ApF êDèìëCpZ éF ÚA êDèivDJ (êéÛClÜ×kph)"éOwëDz"

.ÙëlÜwJíØÛ Co "ÁÔhC êé¿wϾ" êpìÊoDÇF D× éÆ PvC ÝìÜZ

: lÛkpÆ Ð×DÆ Co MCpÃv êÓDF êéO¿Ê CqßÜìKvC ÚßZ íÛD¾ßwÏì¾ ÉorF

"! koClÛ kßVÞ rìÛ pìh éÆ ,pz DèÜN éÛ"

pìh êßvCp¾ " éaìÛ EDOÆ ÚCßܵ .lÜO¾pÊ éÛD¡Û DçæoDËÛC ÝëC ÚkßF íËOhDv DèÛA

.kqCkpJí× ÌÜwÛCpÊ ÝëC éF ("Au delà du Bien et du Mal") "pz Þ

ÚD×q oÞp× éF éÆ lÜOwç í·ØV Þ êkp¾ MDìÂÔhC ÝìØç ,êkDëq ld DN ÝvDvC

.lÛCælëkpÊ ´DØOVC Èë Ökp× ,"éþ" ¦i¡× êCéÛßÊ éF ,"ÖCp× Þ Ýëk"

: éÆ lÛCækßF æDÊA ,ÚDOvDF ÚDÛßë Þ êlÜç ætëßF ,ÚDèV ÚD¾ßwÏì¾ ÝëpNÞp¡ìJ

êCéÏìvÞ Þ íµDØOVC kCkoCp Èë éÇÏF ,PwìÛ íÛDØvA ÚD×p¾ MDìÂÔhC "

(237-238 ée¿¤)".PvC ´DØOVC ¢ëDvA Ýì×DN êCpF

DF oDÊqDv kßh êkp¾ æDÊlëk qC Co í¡ÜÆ êkp¾ lëDz éÆ P¿Ê ÚCßNí× ÝëCpFDÜF

ok oDÆ ÚA íÜ·ë ,koClÛ "CÞo" Co oDÆ ÚA é·×DV éÆ íÎDd ok ,lÛClF "MDìÂÔhC"

ÙìëßËF DN ÙëoCk êoDì·× éZ ,koß× ÝëCok .lWÜËÛ ´DØOVC ÚA ÖCp× EßZoDZ

? PwìÆDF "Äd"

DèÜN Co é·×DV kCp¾C ÚDì× êDèÛDØìJ êDçéëDJ Þ MDìÂÔhC ÍߤC éÆ íÛCpËÛ ækDv

ÝOwF pF Pho íJ ok éÆ lÛoClÜJ ÝëC pF lÜëßVí× "æl×A ÓDF qC" ÖDÇdC ok

.P¾o lÜçCßh ÝìF qC ´DØOVC ÚAok Ùç MDìÂÔhC ,´DØOVC Èë qC íÜëk êDçoÞDF

(ÙìØ·N) ypOwÊ ´DØOVC í×DØN éF Co kßh íÛCkDÛ DèÛA ,"íÛDwÛC" êCéÛßÊ éF

! lz lçCßiÛ lÜF ÌÜv êÞo ÌÜv pËëk ÖDËÜç ÚA ok éÆ lÜëßÊí× Þ lÜçkí×

Pvok ! lÛpìÊí× íÇë ,(Pvk) Þp¾ éF Cp¾ qC ÚD×p¾ Þ "éÛCp×A Ù²Û" DF Co "Ù²Û" DèÛA

.lÛoÞAí× ÝìëDJ (orthodoxie) í¡ëlÛCÞp¾ DN Co (DëßJ) kCqA êé¡ëlÛC éÆ éÛßÊ ÚDØç

: (215 ée¿¤) ,êlÛÞCo êéOzßÛ éF DÜF

ÍߤC Èë éÆ lÛkßF êCpÎCÄ¿O× éOÇÛ ÝëC ok év pç ,ÖÔvC Þ Pìeìw× ,Pëkßèë"

Clh qC upN DF ¯Ã¾ Co p¡F kCp¾C PëpSÆC Þ PvC kÞkp× Ôص íGçn×pìº íÂÔhC

".PhDv oCkCÞ íÛkpÆ ÐØeN êoDO¾o éF ÚCßNí×

ÚßZ) éÛDëCpÊoClÜJ êé¿wϾ EßZoDZ ok DèÜëk ÝëC í×DØN ,í¿wϾ æDÊlëk qC

: PvC ÝìÜZ DèÛA íÛDëDJ ½pd ,lÛpìÊí× DV (Ú߬ԾC

".lÜzDF ÌÜçDØç lÛoCk ÄÏ·N Dçé¡ëlÛC êDìÛlF éÆ íÎߤC DF lëDF íÂÔhC oDO¾o"

,ußìvpÆßÎ xKv Þ oßÇìJC ,ußOëpÆß×k ÚßZ íÛDëCpÊækD× ,HOÇ× ÝëC pFCpF ok

,DçÝëC êCpF .lÛpËÜF ÚCßìd êCéÛßÊ lÜÛDØF rìÛ Co ÚDwÛC éÆ lÛCækßF ÚA pF qDFpëk qC

êDçêoÞCl¡ìJ qC éÛßÊ pç pz ÚkpÆæDNßÆ êDÜ·× éF (PØÇd) êqoÞkph

.lzDFí× ,lÛCækßF DèÛDwÛC íOiFlF éØçÝëC êælÜëCq éÆ ,í·ìG¬DwJ

! lìÜÆ éVßN ,êp¡F PìçD× Þ pçßÊéF PGwÛ ,íÜëk ypËÛ êéÛDÜìFlF êéGÜV éF

: lÛoCk DèÛA xǵ pF ízpËÛ Pvok CpÊækD× ÚDëCpÊÖDÆ éÆíÎDd ok

kßh ,(ÍÞC êéVok ok) rìZ pç qC ¢ìJ ,êoDO¾o êDèëoDWÜçDÛ Þ DèëlF pO¡ìF"

êkp¾ éZ) íiëoDN êéOznÊ ,.... Þ DèìçDÊADÛ ,DèìOvDÆ ,DèOì×Þpe× ,DèWÛo koÞDOvk

ÍßÏ·× éF Þ Ùì¡Æ Pvk Pϵ qC éÆ PwìÛ éÛCqoÞkph .lÜzDFí× (íµDØOVC éZ Þ

" .ÙëqCkpJ

í¡ëlÛCÈëoDN ÖCk éF êoD¡¾DJ Moߤ ok éÆ) íÜëk ÚD¡ëlÛCækDv pFCpF ok

éÆ íëDè¡ÜìF éÆ lÛCækpF íJ ¢ìJ Dçælv qC DìÛk ÚClÜØ¡ëlÛCÉorF ,(lÜO¾Cí× Þp¾

!lÜËÜÎí× (ÝFÞjìF qC) éëDJ ÚDØç qC ,lÜzDFælz DÜF êoDËÛC Þ êoClÜJ êDçéëDJ pF DèÜN

êéëDJ pF ,ÙWwÜ× Þ ÚßËØç ,DGëq Þ lÜwJÍk ,ÌÜçDØç êoDOhDv íëDJpF íJ ok DèÛA

.lÛkDO¾C qÞo êDè¡ÛCk êDçkoÞDOvk ÝìwJCÞ Þ êqoÞkph

éÛßØÛ êCpF .lÜvoí× Cp¾ rìÛ ÚCpëC ok æoDF ÝëC ok ¢çÞtJ Þ oDÆ ÖDËÜç êDçéÛD¡Û

.lëpËÜF "qÞp×C ÚCpëC" æDËëDJ ok yqoCDF êoDOzßÛ éF

ok Ùç ÚDëkC ívDvC oDØìN ,íµDØOVC ¯FCÞo êCpF êoCnÊÚßÛD ,´ß¨ß× ÝëC éOGÎC

DèÛA ÐÇ¡× íÎÞ .PvCækßF ,oCÞkC ÚA êDçíçDÊA ld ok Þ ,DèÛA ÚlzoClëlJ ÖDËÜç

êCpF oDGÇë" êDçéiwÛ Þ "ЬDF Þ Äd" ÖDÇdC DF Co ÚÞkpÊ gpZ ykpÊ éÆ PvC ÝëC

!PwìÛ êoDÊqDv pv "ælzælìaìJ é¡ìØç

íÜëßÛ êDè¡vpJ P·ìG¬ êDçoDÆÞqDv éF PGwÛ p¡F ÅCokC Þ ¢ÛCk P¾p¡ìJ

éZ ,lÛlëkíØÛ Ùç Co DèÛA "ECßh" Ýì¡ìJ ÐwÛ Þk íÇë íOd éÆ lÜÆí× cp®× Co

ÝëC ! lÛCéOwF ¢ìJ Dçælv Co kßh ÐëlÜF Þ oDF éÆ"éOwF Þ lØWÜ×" ÚDëkC éF lvo

.lzDFí× ÚDëkC ,kßVÞ pçßÊ ,PìçD× éÆ PvC "ÙwìNDØÊk" ÚDØç ÚkßF "éOwF"

(Acide DésoxyriboNucléique ADN) Ú.k.A ælÛq kßVß× ldCÞ ,ÔS×

ÚßÊéÛßÊ êDç"êoDÇOvk" ÚDÇ×C éÆ ÍDd .lz À¡Æ 1953 ÍDv ok

æqClÛC éZ DN êoDÇOvk ÝëC ,kßzí× ÙçCp¾ ¢ìJ qC ¢ìF ÚDwÛC êDçÚs ok

DµkC IDJ éÆ ÚDÜZ  ,DëA ? PwìZ "ÝìÜV Þ ÚDwÛC" qC D× Àëp·N ?? "lzDF í× CÞo"

íËÛßËZ ? koCk kßVÞ okD× ÙÇz ok é¿®Û ÚlzéOwF ÖDËÜç qC "ÚDwÛC" ,lÜÆí×

Þ) Pwç é·×DV oDO¾o ("êDØÜçCo ¹CpZ") êælÜÜÆÝzÞo Dè¡vpJ ÝëC éF jvDJ

pç DF ,éÆ PvÓDF ¢vpJ éF PGS× jvDJ ÚkCk DF , IDJ ÍDS× êCpF .(! kßF lçCßh

.krìhí×pF ÍClV éF íÜìÜV ¯Ãv

konËF ÚDØÎoDJ qC lëDF ,ÝìÜV ¯Ãv (?êoCkoDF qC xJ éO¿ç lÜZ DN Þ) ÚkßF CÞo ÚßÛDÂ

ok (! ÚCpËëk qC ¢ìF lëDz ¢ÛCÞpìJ êCpF Þ) ÚCpËëk ÚßZ ,IDJ ypËÛ .(konËÛ Dë)

êDçqp× ÚßÛD ÝëC êæoDF ok êpìʸ¨ß× ! PwìÛ ¸Vp× íÎÞ  ,PvC í×CpÊ koß× ÝëC

(êkDÃOµC) íË¡ëlÛC êCéOÇÛ éÆ CpZ ,kkoßÛí× Ùçok Co "ívDìv PvCo Þ LZ"

éF Ökp× ÚDÊlÜëDØÛ éÆ PzCk oD²OÛC ÚCßNí× éO¾p¡ìJ êCé·×DV ok ,éOGÎC Þ .PvC

.lÜÜÇF êCætëÞ éVßN ÚßÊDÛßÊ êDçéOzo ÚClÜØ¡ÛCk MÓÓlOvC Þ ÐëÓk

Paul RICŒUR, Jean-Pierre CHANGEUX  LA NATURE ET LA RÈGLE, CE QUI NOUS FAIT PENSER

? lìvDÜzí× Co p¿Û Þk ÝëC DëA .PvDèÛA êæp±DÜ× EDOÆ lÏV P¡J xǵ ÝëC ("kqClÛCí× pǾ éF Co D× éaÛA ,ælµDÂ Þ P·ìG¬") éF ¢ìJ êlÜZ éÆ PvC êoCl×DÛ ½ßwÏì¾ íÇë .PzCk Pw¡Û Ùç íÛCpVDè× DF Þ l×A  ÚCpëC .uDÜzPwëq-H¥µ ,lÜØ¡ÛCk kDOvC êpËëk Èì×ClÆ kpFíJ kßzíØÛ DèÛA êæpèZ qC DëA ?? PvCéO¾pÊ í¡ìJ Dçé¡ëlÛC kpGÛ ok pNyßçDF ÈìNßÜ×pç ½ßwÏì¾ ,Ý× êæoDËÛC éF ?! lzDF ækpGÛ íJ kßh íÛCßNDÛ éF éÆ PvC ÚA qC ?? lÜ×Þpe× DèÛA qC ÚDìÛCpëC éÆ íëDèFDOÆ éZ

oDGN ÝëC qC íëDè¡vpJ DF Úlz éVCß× Þ  ,íØϵ-íµDØOVC êDèO¾p¡ìJ íJ ok

"íµDØOVC ÝìëAíNoß¡× íÏ× êCoßz"" éwÛCp¾ ok 1984 ÍDv ok éÆ kßF

Þ ÚClÜØ¡ÛCk Ð×Dz éÆ  ,(Conseil consultatif national de l'éthique)

,lzDFí× (!PwìÛ ¢ÛCk Ýëk ,ÚDëkC Þ) Ößϵ ÚßÊDÛßÊ êDçéOzo ok ÚClÜØ¡ëlÛC

.lz ÐìÇ¡N

¸ÂCÞ ok íÎÞ ,PvC "íNoß¡×"  ,PvClìJ ¢×DÛ qC éÆ ÚDÜZ ,Coßz ÝëC éZ pÊC

ÚA p²Û ½Ôh pF ÚDØÎoDJ éÆ PvC "oD²OÛC qC oÞk" Þ lzDFí× ÌÜwÛCpÊoDìwF ÚA êCo

Þ Ökp× oDǾC) ÚCpËëk ÚkpÆ ¸ÛD ok Coßz ÝëC "oÞq" éÆ kpÆ êoÞAkDë lëDF .lçk êCo

.koClÛ kßh (ÖDÇdC) Ä®Ü× kpF¢ìJ êCpF í×pçC bìç éÛpÊÞ .PvC (DèÛA ÚDÊlÜëDØÛ

éÆ,uDÜz Pwëq-H¥µ lÜØ¡ÛCk yqoCDF êDçoDÆ qC oDOzßÛ ÝëC qC íÊorF êæoDJ

.PvCéO¾pÊ é¡ëo Jean-Pierre Changeux ,lzDFí× CpÊækD× í¿wϾp²Û qC

.P¾pÊ æoDÜÆ kßh Ðì× éF íÊqDOF Þ PzCk ælèµ pF Co Coßz ÝëC íÊkpÆpv DèÎDv ÞC

: éÆ PvC ÚA pF kp×ÉorF ÝëC

,lÜÆí× rìçpJ ÝOzCkoÞDF êpǾ íÊkßvA ½DÇz éF ÚkDO¾C ok qC éÆ êlÜØ¡ÛCk pç"

¸Vp× éÛßÊpç ÚkpÆko ok yÔN Þ PvC ¢ëßh DF íÛCßiØç éF íFDìOvk ÚDçCßh Þ

ÝO¾Dë êCpF yÔN ok kßh êpËÛD¾os ok lëDF ,koCk (métaphysique)"í·ìG¬DwJ"

".lzDF kßh ÈìNC í·ìG¬ êDçéëDJ

(Úlì¡ëlÛC êækD× ,238 ée¿¤) (.PvC "ÞtÛDz"qC í·ìG¬ êæsCÞ êÞo pF êoD¡¾DJ)

³¾Dd éÆ íëDVÚA .PvC ækßGÛ æpèFíF íÛClÜØ¡ëlÛC ÝìÜZ kßVÞ qC ÚCpëC ,D× æDÊkCq

: lëßÊí×

PwìÛ íçDÜÊ ÝëC qC pìº D× P·ëpzok éÆ    /   ÝÆ íçCßh éZ pç Þ oCqA íJ ok yDG×

bìç "P·ëpz" ÝëC éOGÎC Þ) .lÜÆíØÛ kßh êoDO¾o EßZoDèZ ÝììGN rWF êoDÆ

  íµDØOVC íÊlÛq yÞo Þ æCo Þ ÝìëAíÜ·× éF ,koClÛ Ýëk Ößè¿× éF "´pz" DF í®Fo

.PvC pìÊCp¾ ,"ÖDµ" æqClÛC éZ DN ³¾Dd "ÙÇd" ÝëC éÆ lìÜÆ PÂk .(lzDFí×

.koClÛ í¤DhÚD×q Dë é·×DV éF íËOwFCÞ bìç íÜ·ë

.lÜëAí× Pvok ÚA koß× ok Ùç PÛDÆ êÓDF «pz év

: kßzí× lÜÏF ykDëp¾ éÆ PvC êoDO¾o ÝìëA ÝìØç éF éVßN DF Pvok ,xKv Þ

! upK× éÆ ,ÚCkDÛ Ökp× qC ÖpFí× íOØdq  /  PwìÛ íJ ok ¢wÆ oCqA éÆ- éµpV íÇë éF

383 ée¿¤ ,ßÏ×Dz ³¾Dd

êéëDJ pF) í¡ÛCk Þ (í·ìG¬)íÜìµ êDçéëDJ êßWOwV ,ÓDF Àëp·N qC xJ DèÜN

jvDJ ÍDØOdC ,êoDO¾o ÖCp× Þ ÝìëA êCpF , (qÞo ÝìOvCo êDèìÜOwÛCk

: kßzí× ÙçCp¾ pëq ¢vpJ éF ÚkCk PGS×

,íÂÔhC ÅpO¡× êDçéëDJ ÝO¾Dë ÚDÇ×C DëA"

"? koCk kßVÞ êp¡F ¸×CßV í×DØN êCpF ízÞo Þ í¡Ü×  

.lçkí× ÚD¡Û Co ¢çÞtJ êßv (íØϵ Þ íÜìµ) DçéëDJ PìçD× qC PhDÜz

.kCk ¢ìJ qC ¢ìF PìØçC p¡F MDvDwdC Þ ,oDǾC ÝëpNêCéëDJ éF lëDF

íëDÛCßN êCoCk (DìÛk êDWÆ pç ok) êoß·z DF ÚDwÛC pç éÆÙìÛCkí× D× ÔS×

.lzDFí× (kßh ´ßÜØç Pì·Âß× ok kßh ÙwWN) "êpÊk êDVéF kßh Úlëk"

:  (733 ée¿¤) éÆ ÙìÛCkí× D×

Þ ælz Cl¥Øç P¡Noq DF fìw× kÔì× qC ¢ìJ Úp 5 kÞld ok ußìvß¿ÜÆ

".lÜwK× ÚCpËëk éF êlÜwJíØÛ kßh éF Co éaÛA" : P¿Êí×

ok P¾pÊ kßzí× ælëlJ ÝëC qC éÆ êCéëDJ "ÚßÛD Dë ÝìëA" Èë êCpF ßÇìÛ ÍDS×

: PvC "ækD×AÞp¨Dd" D× ÌÜçp¾

".ÚCpËëk éF qÞlÎCßV Èë l·F ,MkßiF Úqßv Èë ÍÞC"

Þ Ýëk qC ÐÃOw×) ÍÓlOvC ÝëC Ùè¾ éF okD íÏÂDµ Þ ÙÎDv ÚDwÛC pç

.lzDFí× (æpìº.... Þ ½Þp·× éF p×C

ÙÇd Þ ÍDS×C ÉorF êæÜìWÜÊ qC lÛCßNí× p¡F éÆ lçkí× ÚD¡Û Ýب ok éÛßØÛ ÝëC

.lÜÆ éÜìèF êækD¿OvC ÚßÊDÛßÊ êDèÛlØN ok ælz éOzDGÛC

ÚDwÛC Pzpv ÞrV éaÛA PhDÜz ok ,ÈìOÛs ÚßZ ,ÝëßÛ êDè¡ÛCk qC êCæoDJ

.lÜçk ÚD¡Û Co kßh íëAoDÆ lÜÛCßNí× lzDFí×

DF ívDÜzPwëq ÚClÜØ¡ÛCk íÊqDOF ,"êpÊk êDV éF kßh Úlëk" koß× ok ÍDS× êCpF

.lÛkpÆ PFDR Co "oCÞ éÜìëA" (neurones) íG¥µ êDèÎßÏv kßVÞ ærÛDKØz êÞo éFpWN

¢ÜÆ ÝëC lçDz ÞC éZ Þ kpìÊ Pvk ok Co êrìZ ærÛDKØz kßh éZ éÆ PvC ÝëC oß²Ü×

(ÞC r»× qC æoDJ ÚDØç ok) DèG¥µ ÚDØç Pvok ,lzDF (êpËëkærÛDKØz êéÏìvßF)

(ÙwWN) yoDËÛC ok ærÛDKØz éÆ PvC DÜ·× ÝëC éF PvokÝëC .lÛßzí× ÈëpeN

.koClÛ íÏÇ¡× bìç kßhêDWF êpËëk

.ÞpçCo æqDN ,¢ÛCk æCo ok Þ ÙìÛCkDÛ íOvolF éÆ ÙëpënKF (!éÛD×Dìh) éÛDÜNÞp¾ lëDF

.ÙìÜìGÛ ÚCpÇìF P·ìG¬ qC êCéO¾DFClV êéO¾DN Co ,ÚDwÛC ,kßh

Ùç Co ÚCpÊk éÆ) P·ìG¬ DF (êkolØç) íweØç ÚßZ íëDèìÊætëÞ kß¡F lëDz

ÚßÊéÛßÊ Äd ,ÚA ÚDìF Þ é¡ëlÛC êkCqA ,êkolØç ÝëC ypOwÊ Þ (kßzí× Ð×Dz

éÛDËWÜJ êDèwd (êD¨oC) MÔëDØN DF í·ìG¬ ÝìÛCß ÚkCkíOzA êCpF yÔN ,ÚkßF

.kpØz íÛDwÛC Pzpv qC êCæoDJ  Co

.PvC ÚA íÛßÊDÛßÊ ok (íÊlÛq) íOwç ÖDÆ Þ pçßÊ éÆ ÙëpënKF ½os êCéÛßÊ éF lëDF

,íØϵ Þ íÜìµ ,í¡çÞtJ ÝìÜZ ,(P·ìG¬ Þ)p¡F êqÞpèF Þ íÊlÜÎDF êCpF ,ÍDd pèF

jÏN D× pF Co íÊlÛq "íOivÚDV" DF  ívDvC  êDçkD©N ,éÛpÊÞ .PvC përÊDÛ

êCpZ ÝëC éF ÝëpØN êCpF .koÞA ÚCßNí× êkDëq êDçéÛßØÛ ,æoDF ÝëC ok .lÜÜÆí×

ÝO¡Æ íÎÞ ,koCk íJ ok MCqDW× kßh êpè¡Øç ÝO¡Æ CpZ" : lì¡ëlÜìF êCéëDJ

"!! kpìÊí× oCp Äëß¡N koß× ,ÌÜV ok ,éëDwØç oß¡ÆlÛÞpèz

: (ethics) "PwëDz" Þ (morale) "ÁÔhC" êDçæsCÞ

Èë pËÛDìF (íÛDÛßë éF êpÊk ,ÝìNÓ éF íÇë) DçæsCÞ ÝëC Þk pç ,qDºA ok lëDz

,Þk ÚA ÚkßØÛClV Þ ,lF Þ ÈìÛ êæoDF ok Þk pç Ùç qßÜç éZ pÊC .lÛCækßF rìZ

,qÞp×C íÎÞ ,lÛoCk ÚkßF pìÊCp¾ ,êDµkC Dë Þ ,½lç êCoCk Þk pç Þ lÜzDFí×

Co íNÞD¿O× MÓßÃ× ,Þk ÝëC ,Kant PÛDÆ íJ ok Þ ,íµDØOVC lzo pRC ok

.lÜOwç rìÛ ÅpO¡× êDçæpOwÊ êCoCk éZ pÊC .lÛpìÊí× pF ok

kßVÞ íËÛDËë ÚClÜ×kph ÝìF ,DçæsCÞ ÝëC Àëp·N pv pF éÆ PwÛCk lëDF ÍDd pèF

í¥iz êé¡ëlÛC Þ êpËÛD¾os éF Co D× lÛCßNí× éÆ Cpëq ,! pOèF éZ lëDz Þ ,koClÛ

.lÜÆ Äëß¡N

ÍÞC lÏV ,1354 Ößv IDZ êlÛÞCo í©Np× ÀìÎDN ,ÚCpëC íµDØOVC jëoDN qC ÐÃÛ

: lzDFí× ÐÇ¡×

ÚCpëC ok ,éZÚA qC  oDOzßÛ ÝëC" éÆÝëC ÝO¿Ê éF êqDìÛ DëA

?? kßzí× ælëk "PvC oÞk DèËÜvp¾ ,lëAí× Ökp× pv pF qÞp×C í×ÔvC

Ù¡Z éF rìËÛC Ík xF íëDçælëlJ ,oÓDvClh æDËOvk êDçkoßhpF PÆpF qC éZ pÊC

DF êoßhÁÔz qC xJ oCßhECpz ÚDÛCßV éÆ kßF ælëk kßh íOvÞk : lÛoßhí×

! lÛkCkí× jvDJ ÚDìZDzDØN MDvDwdC éF (!êqÞpìJ êéÛD¡Û éF) Pvk ÚkCk ÚDÇN

êéGÜV éOGÎC .kpënJíØÛ Ùç é·×DV éÆ PvC êlµCß ÚlÛDKZ oÞrF qC ½pd DWÜëC ok

yÞk éF ÙçÚA oDF Þ) PzCk oÞk p²Û qC ÚCßNíØÛ rìÛ Co ælëlJ ÝëC lÜwJDÛ

! lìÜÆ æDËÛ "lìÛrF ÁÔz Cp× Ý¿®Î" éF ,æoDF ÝëC ok .(PvC Íkéìv ÚD¡ëlÛCÌÜN

.kpF ÖDÛ ívDìv ÚDìÛClÛq "EDOÆÞ EDwdíF" PìFßGe× qC lëDF pËëk íÎDS× êCpF

ok) .PvC æl¡Û DÜF DèÛA ÚDØO¿Ê Þ é¡ëlÛC ok êpËÛD¾os êéëDJ pF éÆ íOìFßGe×

ÚDGèËÛ êCoßzDF éÆ lÛlzælërÊpF íÛDwÆ ,1378 ÚCpèN pèz êCoßz MDFDiOÛC

ÖDÃ× éF ÚDGèËÛêCoßz ,kßh êDè¡ÜÆ PÆpF qC ,éÛßÊ ÝëC éF .lÜOzCk "ÐÇ¡×"

( ! PvC ælìvo "oCÞéÛßÊsCÞ êælÜÜÆEDiOÛC"êÓCÞ

: ÚCpËÛ ækDv

Co íÛßØ©× ÝìÜZ ,êpè¡Øç êæ×DÛqÞo DF íëßËO¿Ê ok êkÞoDÊ æsÞo ¢ìJ êlÜZ

"½ßwÏì¾" Co kßh æqDN Þ ,lzDFækpÆ íÊlÛq éwÛCp¾ ok DèÎDv éÆ íwÆ .kßF ækpÆ ÚDìF

(.PwìÛ ¢ìF íÛCkDÛ êCpËwJCÞ ,PÎDdÝëpOèFok ,"l¡ëlÛC" ÝìÜZ Þ ,lÛClF Ùç

Ùç éwÛCp¾ PwìÛßØÆ Erd íØvo ½ßwÏì¾ íçDÊlÜZ "é×Ôµ" ÝëC éÆ ÚA pNCpìÊ

(!lWÜÊí× Ý× rìZDÛ r»× ok éZ ÚA) Ý× êDçæoDËÛC qC Pì·ÂCÞ éÆ DVÚA .PvC ækßF

! ÙÜÆí× ÍDdÞ ÀìÆ Ý× ,kÞoí× pNCp¾

: PvCéO¾pÊ é¡ëo